کم شنوایی چیست ؟

کم شنوایی چیست ؟ در پاسخ به آن باید گفت به کاهش تدریجی و یا ناگهانی ماهیت کیفی و کمی شنوایی , کم شنوایی می گویند .

کم شنوایی در همه سنین و به دلایل مختلف اتفاق می افتد . در کودکان و بزرگسالان ممکن است دلایل کم شنوایی یکسان و یا متفاوت باشد .

یکی از شایع ترین مشکلات ارتباطی افراد مسن و کهنسالان می باشد . حداکثر یک سوم افراد ۶۵ تا ۷۴ سال در آمریکا کم شنوایی دارند و نزدیک به نیمی از آنها افراد بالای ۷۵ سال هستند .داشتن کم شنوایی باعث بروز مشکلاتی در رعایت توصیه های پزشکی , پاسخ به اخطارها و آلارمهای هشدار دهنده , شنیدن صدای زنگ تلفن و در میشود و همچنین مانع ارتباط کلامی با خانواده و دوستان می گردد و کم کم گوشه گیری و انزوا را برای فرد کم شنوا در پی دارد .

عوارض کم شنوایی

دلیل کم شنوایی چیست ؟

عوامل مختلفی در کم شنوایی نقش دارد . در کودکان ممکن است زمینه های ارثی و یا ژنتیکی وجود داشته باشد . و یا عفونت های گوش میانی از دیگر عوامل است . همچنین ضربه و بیماریهایی مانند اوریون , مننژیت و عواملی ازین دست در کودکان باعث آسیب شنوایی میشود و …

در بزرگسالان نیز از جمله شایع ترین آنها , تغییرات در گوش داخلی با افزایش سن است .

اما تغییرات گوش میانی نیز یکی دیگر از علل کمشنوایی است .

ممکن است تغییرات بوجود آمده در ارتباطات عصبی از گوش به مغز نیز باعث کم شنوایی در سالمندان شود و از جمله عوامل دیگر مصارف دارو و اثرات آن بر روی سیستم شنوایی در سالمندان باشد .

ارتباط کم شنوایی با بیماریهای دیگر

پیرگوشی یکی از علل کم شنوایی در بزرگسالان 35 سال به بالا می باشد . فاکتورهای زیادی دربروز پیرگوشی دخالت دارد.

تمایز پیرگوشی از دیگر انواع کم شنوایی ها مانند کم شنوایی ناشی از نویز , سخت است .

کم شنوایی ناشی از نویز در اثر تماس با صداهای خیلی بلند و یا بلند خیلی طولانی اتفاق می افتد . این تماسهای صوتی به سلولهای حسی شنوایی در گوش که باعث شنیدن میشوند , آسیب وارد میکند و این آسیب دیدگی برگشت پذیر نبوده و سلولهای حسی به حالت قبلی خود بر نمی گردند بنابراین توانایی های شنیداری دچار نقصان میشود .

رابطه صدای بلند و کم شنوایی

عوامل خیلی شایع در افراد سالمند ماندد فشار خون و دیابت میتوانند به شنوایی آسیب بزنند . تجویز و مصرف بعضی از داروهای اتوتوکسیک مانند شیمی درمانی نیز به شنوایی صدمه میزند .

بعضی از کم شنوایی ها در اثر مشکلات گوش خارجی و یا گوش میانی اتفاق می افتد . بعضی از این مشکلات شامل کاهش عملکرد پرده تمپان و استخوانچه می باشد که در انتقال صدا به گوش داخلی دچار ضعف میشوند .بیشتر افراد سالخورده چار کم شنوایی , ترکیبی از دو نوع کم شنوایی پیرگوشی و نویز را دارا می باشند .

کم شنوایی ناگهانی – سکته گوش

نشانه های کم شنوایی چیست ؟

پاسخ مثبت ( بلی ) به ۳ سوال یا بیشتر به سوالات زیر نشاندهنده وجود کم شنوایی و ضرورت اقدام مناسب تشخیصی می باشد .

1- آیا صدای زنگ زدن و هر نوع صدای مزاحم در گوش خود حس میکنید ؟

۲- آیا حس میکنید از یک گوش بهتر از گوش دیگر می شنوید ؟

۳- آیا سایقه در معرض قرارگیری سروصدای صنعتی و یا سابقه کار در کارگاهها یا مراکز صنعتی دارید ؟

۴- آیا تمرکز بر درک گفتار در محیطهای شلوغ برایتان مشکل شده است ؟

۵- آیا بعضی وقتها فکر میکنید مردم بجای حرف زدن فقط لب شان را تکان میدهند و صدای آنها شنیده نمی شود ؟

۶- آیا برای فهمیدن گفتار دیگران نیاز است به دهانشان نگاه کنید ؟

۷- آیا گاهی وقتها درک گفتار افراد در مجالس و مجامع عمومی برایتان سخت است ؟

۸- آیا از دیگران میخواهیید گفته هایشان را تکرار کنند و یا بلند حرف بزنند ؟

۹- آیا دیگران اغلب به شما می گویند بلند بلند حرف میزنید ؟

۱۰- آیا صدای آقایان را در مقایسه با صدای خانمها یا بچه ها بهتر می فهمید ؟

۱۱- آیا تاکنون حس کردید صداهای آرام و یا گفتارآهسته را سخت می شنوید ؟

انواع کم شنوایی ها :

کم شنوایی انتقالی:

که از طریق انسداد درمسیر انتقال صدا به گوش داخلی بوجود می آید.عفونت گوش ها شایع ترین علت این نوع از کم شنوائی در نوزادان وکودکان است. این کم شنوایی معمولا در حد ملایم و موقت بوده و با دارو یا جراحی قابل درمان است.

کم شنوایی حسی – عصبی :

زمانی اتفاق می افتد که حلزون شنوایی دچار ضایعه شود و یا از لحاظ ساختاری مشکل داشته باشد . اما در موارد نادر ممکن است بخاطرآسیب هایی دربخش شنیداری مغز ( قشر مغز ) که مسول شنیداری است , اتفاق بیفتد . در کم شنوایی حسی ( حلزونی ) که شایع ترین نوع از این نوع کم شنوایی است ممکن است بخشهای خاصی ازحلزون مانند سلولهای حساسه شنوایی داخلی و یا خارجی و یا هر دو را درگیر نماید . هرچند گاهی اوقات علت ان ناشناخته است ,این اتفاق ممکن است بصورت مادر زادی و یا ارثی وجود داشته باشد. و یا ممکن است متعاقب مشکلات پزشکی دیگر بوجود آید. این نوع از افت شنوایی معمولا دائمی است.

درجات کم شنوایی حسی عصبی ممکن است به شرح زیر باشد :

– خفیف (فرد نمی تواند صداهای خاصی را بشنود)

– متوسط (فرد نمی تواند صداهای زیادی را بشنود)

– شدید (یک شخص نمی تواند بیشتر صداها را بشنود)

– عمیق (یک نفر نمیتواند صدایی را بشنود)

گاهی اوقات کم شنوایی پیشرونده است (در طول زمان بدتر می شود)و گاهی اوقات نیز یک طرفه می باشد (فقط یک گوش) .

از آنجا که کم شنوایی حسی – عصبی می تواند در طول زمان بدتر شود،تست شنوایی باید در آینده تکرار شود. گرچه داروها و جراحی ها نمی تواننداین نوع از کم شنوایی را درمان کنند ولی سمعک ها می توانند به این کودکان کمک کنند تا بهتر بشنوند .

کم شنوایی آمیخته :

زمانی رخ می دهد که یک فرد هم کم شنوایی حسی – عصبی داشته باشد و هم انتقالی .

کم شنوایی مرکزی :

هنگامی اتفاق می افتد که حلزون به درستی کار می کند، اما قسمتهای دیگر مسول شنوایی در مغز, وجود ندارند و یا به درستی کار نمیکنند .این نوع کم شنوایی دشوارترین نوع کم شنوایی برای درمان هستند .

اختلال پردازش شنیداری APD) Auditory processing disorder ) :

شرایطی است که گوش و مغز به طور کامل نمی توانند هماهنگ شوند.افرادی که دارای APD هستند معمولادر محیطهای ساکت و ارام به خوبی می شنوند، اما در محیطهای شلوغ , نویزی و پر سرو صدا نمی شنوند. در اکثر موارد، گفتار درمانی و تربیت شنیداری می تواند به کودکان با APDکمک کند.

روشهای بهبود کم شنوایی غیر قابل درمان :

روشها و و سایل مختلفی برای جبران کم شنوایی غیر قابل درمان وجود دارد که در ذیل چند نمونه مهم آورده شده است :

سمعک :

وسیله ای که در داخل گوش و یا پشت گوش و یا در جب قرار میگیرد و صداها را تقویت میکند و باعث جبران کم شنوایی مشود . امروزه سمعک ها هم از نظز تکنولوژی و هم از لحاظ اندازه بسیار متفاوت از گذشته هستند و بسته به نوع و میزان کم شنوایی و نیازهای فردی , سمعک مناسبب برای کم شنوا تجویز و ارائه میشود که ممکن است پشت گوشی و یا داخل گوشی بوده و از مدارات دیجیتال و یا آنالوگ بهرهمند باشد که البته امروزه در مراکز شنوایی شناسی , سمعکهای دیجیتال و هوشمند تجویز میگردد .

درمان کم شنوایی با سمعک

کاشت حلزون :

کاشت حلزون وسایل کوچک الکترونیکی قابل کاشت در گوش داخلی با روش جراحی هستند که حس شنوایی را برای افرادی با کم شنوایی عمیق و یا ناشنوا مهیا میکنند .کاشت حلزون توسط یک تیم متشکل از جراح گوش , ادیولوژیست , گفتار درمانگر, نورولوژیست , متخصص اطفال و .. انجام میشود .

سیستمهای شنوایی کاشتنی :

این وسایل با استفاده از حذف کانال گوش و گوش میانی , با استفاده انتقال صدا از طریق استخوان کار میکنند . صدا ها توسط پردازشگر دریافت و پس از تبدیل صدا به ارتعاش , آن را از طریق استخوان جمجمه به گوش داخلی ( حلزون ) هدایت میکند .

وسایل کم شنوایی :

مانند تلفن های تقویت کننده صدا و اپلیکیسن های موبایل , سیستم لوپو .. می باشند .

لب خوانی :

یکی از روشهایی است که به فرد کم شنوا کمک میکند تا با تمرکز بر چهره گوینده و لب خوانی گفته های او , مشکل شنوایی خود را تا حدودی چاره نماید

*** تاکید میشود وجود کم شنوایی پیشرونده است و در کم شنوایی های حسی عصبی , استفاده به موقع و مناسب از سمعک ( زیر نظر ادیوۀوژیست ) در پیشگیری از پیشرفت کم شنوایی بسیار موثر و ضروری است .

هنگام کم شنوایی چه باید کرد ؟

مشکل شنوایی میتواند جدی باشد .مهمترین کاری که باید پس از مشکوک شدن به کم شنوایی انجام دهید این است که با یک مرکز مراقبت شنوایی مشورت نمایید . افراد متخصص و حرفه ای متعددی وجود دارند که میتوانند به شما کمک نمایند از جمله : ادیولوژیست ( کارشناس شنوایی شناسی ) , مرکز تخصصی تجویز سمعک و یا متخصص گوش , حلق و بینی .هر کدام از اینها روشهای مختلفی برای کمک به شما در پیش می گیرند و هرکدام بخشی از اقدامات درمانی شما را تشکیل می دهند.

= به متخصص گوش و حلق وبینی که مسول درمان بیماریهای گوش است بENT نیز گفته میشود , تلاش میکند بفهمد چرا شما مشکل شنوایی دارید و ممکن است برحسب نیاز درمانی برای شما در نظر بگیرید و یا شما را به متخصص شنوایی شناسی ( ادیولوژیست ) ارجاع نماید .

= ادیولوژیست کسی است که متخصص ارزیابی و بررسی سیستم شنوایی شماست و میزان و نوع کم شنوایی را ارزایبی میکند .

= مرکز تخصصی سمعک ( کلینیک شنوایی شناسی ) مطابق نظام بهداشتی کشور باید توسط ادیولوژیست ( کارشناس شنوایی شناسی ) اداره شود و مسئول مشاوره , تجویز و ارائه وسایل کمک شنوایی هستند و اقدامات توانبخشی مناسب را برای شما انجام می دهند .